ماهنامه فرهنگی، اجتماعی سرمشق
ماهنامه فرهنگی، اجتماعی
سال سوم :: شماره بیست و پنج :: شهریور ۱۳۹۷
ماهنامه فرهنگی، اجتماعی سرمشق
[ادبیات]
اینجا چراغی روشن است

استعاره (metaphor) از ریشۀ یونانی meta به معنای گذر موقتی یا رفتن از یکجا به جای دیگر و phorein به معنای حرکت کردن یا حمل کردن، گرفته شده است.

استعاره‌ها ما را از جایی به جای دیگر می‌برند و قادرمان می‌سازند از موانعی که به طریقی سر راه ما قرار گرفته‌اند، عبور کنیم.

حقایق معنوی که کارشان متعالی کردن زمان و فضاست، تنها می‌توانند در مجاری استعاری متولد شوند که معنای آن‌ها در تلویحاتشان نهفته است-یعنی در انبوه شاهدان برای جنبه‌های مختلف حقیقت که از خود می‌زایند-نه در معنی ظاهرشان، که سخت، مادی و با پوشش ارجاعات تک‌بعدی تاریخی است.

معانی ضمنی استعاره‌های ...

مشق عاشورا در دفتر شعر

هنوز نیم قرن از رحلت پیامبر اسلام (ص) نگذشته بود نوه او به دست پیروانش به قتل رسید. این حادثه، چنان کوبنده بود که جامعه اسلامی را تا چند دهه بعد متلاطم کرد. قیام پشت قیام و شورش پشت شورش بود تا سرانجام، سلسله بنی‌امیه به ورطه نابودی کشیده شد.

پای ثابت انگیزه‌های همه گروه‌های انقلابی، خونخواهی حسین (ع) بود. حتی بنی‌عباس نیز با شعار خونخواهی حسین (ع) رخت سیاه را برای پیشبرد نهضت خود برگزیدند. در ایام حج، برای امام حسین (ع) سوگواری برگزار می‌شد. سخنوران و شاعران در مدح و رثای آن شهید می‌سرودند. «دعبل خزاعی» و «کمیت اسدی» ...

بازشناسی خاستگاه معماری تعزیه

قدمت تظاهر مذهبی تعزیه حداکثر به اواخر حکومت زندیه و اوایل حکمرانی قاجار برمی‌گردد. آیین مذهبی تعزیه که موضوع آن اغلب واقعۀ کربلا است در هنگام ظهور گونه‌ای از فضا و معماری را ایجاد کرد که دارای خواص قابل‌توجه و متمایزی است. تفاوت عمیق تعزیه به‌عنوان یک آیین با سایر اشکال نمایشی در درون و برون فرهنگ ایرانی، گونه‌ای خاص از فضا و معماری را خلق کرده است. هرچند تکایا به‌عنوان محل اصلی برگزاری آیین تعزیه دارای ایده‌هایی از معماری ایرانی ـ اسلامی هستند اما فضایی که تعزیه در آن به نمایش درمی‌آید در نگاه اول منحصر به فرد و ...

[تاریخ]
کرمان؛ شهر تکایا و حسینیه‌ها

یکی از ویژگی‌های خاص کرمان در گذشته، تعلق مردم این منطقه به خاندان آل بیت (ع) بوده و هست. گذشته از منازلی که عزاداری در آنان به صورت روضه‌خوانی هفتگی، ماهیانه و یا سالیانه انجام می‌شده است، وجود تکایا و حسینیه‌های متعدد در هر محله و منطقۀ شهر، دلیلی بر این مدعا است. این امر تا به حدی بوده که کرمان به شهر تکایا و حسینیه‌ها مطرح و معروف بوده است و به روایتی از کرمان به‌عنوان «حسین‌آباد» نیز یاد شده است. مرحوم همت در این زمینه آورده است: «... مجالس روضه‌خوانی در ایام محرم و صفر در همه تکایا ...