حماسه در قاب

کوروش تقی‌زاده
کوروش تقی‌زاده

دبیر بخش سینما

حماسه در قاب

در مقدمۀ آغازین شمارۀ نوروز امسال، اشاره‌ای به این زبانزد کهن شد که «سالی که نکوست، از بهارش پیداست.» شوربختانه از آغازین روزهای نوروز سال ۹۷ شاخه‌هایی برومند و پر بار و بر از درخت کهنسال فرهنگ ایرانی جدا شدند؛ تا به امروز... .

آخرین روز تابستان، خزانی تازه بر این درخت فرهنگی ورق خورد و باد اجل، شاخه‌ای دیگر از این درخت تنومند را شکست. ۳۱ شهریور ماه، «پرویز تأییدی»، مترجم، نویسنده، مستندساز و کارگردان سرشناس سینما و تئاتر، رخت از جهان خاکی بربست. او تا واپسین ماه‌های زندگانی‌اش، همچنان در اندیشۀ نگارش فیلم‌نامه، ساخت فیلم و ترجمۀ کتاب‌هایی در رابطه با سینما بود و با وجود بیماری‌هایی که جسم او را می‌فرسود، می‌کوشید تا از پا نیفتد و آتش تکاپویش در وادی سینما و تئاتر فروکش نکند که او به همین آتش زنده بود.

از او ترجمۀ ماندگار فیلم‌نامه‌های جاودان تاریخ سینما همچون: «همشهری کین» و «فرشتۀ آبی» و همچنین کتاب نظری «کار هنرپیشه بر نقش» «کنستانتین استانیسلاوسکی» به یادگار مانده است. روانش شاد باد و یادش جاودان!

سرشت سرکش و چموش بشر، همواره او را به طغیان واداشته است. از طغیانی که «آدم» -شاید از سر شیطنت و کنجکاوی- با خوردن میوۀ ممنوعه مرتکب شد تا... یاغی‌گری «قابیل» -به سبب حسادت و کینه‌توزی- که ریختن خون انسان‌ها را رسم جاودانۀ بشر کرد. رسمی که تا به امروز نیز دیرپا مانده است. گاه زیاده‌خواهی آدمی، سبب بسیاری از جنگ‌های تاریخ بوده است. از دیرباز تا به امروز... .

سرزمین ما

نازنین طاهری
نازنین طاهری
سرزمین ما

یادداشتی بر فیلم «Land of Mine» ساختۀ «مارتین زاندولیت»

همۀ حوادث از دو نیروی خیر و شر وجود آدمی آغاز می‌شوند. از اینکه نیروی شر به‌قدری در وجودمان غالب می‌شود که به نبرد و جنگ علیه انسانیت می‌رویم. این قصه، قصۀ دیروز و امروز نیست بلکه قرن‌هاست آدمیان سر ستیز و نابودی با یکدیگر را دارند. دولت‌های نخستین از همان ابتدا دستگاه‌هایی برای نبرد با یکدیگر طراحی و تولید می‌کردند که در زمان معاصر تبدیل به جنگ‌افزارهای ماشینی با قدرت نابودی زیاد آدمیان شده‌اند. این ابزارهای جنگی تمام اخلاقیات مذهبیون و فلسفیون را زیر سؤال ‌برده‌اند.

یکی از وسایل نابودی که به قرن‌ها قبل بازمی‌گردد، مین است. مین‌های اولیه در زمان رومیان ساخته و مورد استفاده قرار گرفتند، ولی مین‌های مدرن امروزی در زمان جنگ جهانی دوم توسط آلمان‌ها ساخته شدند؛ درست کمی قبل‌تر از شروع داستان فیلم Land of Mine. این فیلم سومین فیلم کارگردان دانمارکی «مارتین زاندولیت» است که خود نویسندۀ فیلم نیز هست. این فیلم برندۀ جوایزی چون جایزۀ روبرت است. Land of Mine در سال ۲۰۱۷ جزو کاندیدای اسکار فیلم‌های خارجی زبان بود. متأسفانه فیلم توفیقی نیافت و جایزۀ جشنواره به فیلم «فروشنده» «اصغر فرهادی» رسید. از دیگر فیلم‌های او مستندی با نام «فرشتگان بروکلین» و فیلم داستانی «مرد خنده‌دار» است.

آلمان نازی در سال ۱۹۴۰ دانمارک را به استعمار خود درآورد و نیروهای نازی قصد کشتن ۹۰ درصد یهودیان دانمارک را داشتند که هم‌وطنانشان آن‌ها را نجات دادند و به سوئد فرستادند. آلمان‌ها برای برطرف کردن نیازهای کشاورزی خود دانمارک را استعمار کردند، ولی آن‌ها با کم‌کاری باعث می‌شدند آلمان‌ها نتوانند منابع کشورشان را استخراج کنند. حدود ۳۰۰۰ دانمارکی در این دوران کشته شدند. ظلم سران آلمانی باعث نفرت در دل دانمارکی‌ها شد. پس از شکست آلمان در جنگ جهانی دوم، آلمان‌ها دانمارک را ترک کردند.